2 کلمه حرف بودار ( فرهنگی)!

اميرالمومنين علي علي السلام مي فرمايد از من در خفا و آشكار انتقاد كنيد.

* حقانیت به غالب بودن یا مغلوب بودن و اکثریت داشتن یا نداشتن ، تریبون و رسانه داشتن نیست. علي عليه السلام مي فرمايد: در طريق درست، از كمي رهرو وحشت نكنيد. اگر راه ما درست است دیگران باید خودشان را اصلاح کنند و به سمت ما بیایند. ما که نباید به صرف اینکه آن‌ها جریان غالب هستند یا نیستند به آن طرف برویم. " خذالحق ثم اهله" یعنی این .

* بايد جامعه ما به آن حد از رشد اجتماعي و سياسي برسد كه حتي در حالي كه كشور زير بمباران دشمن است مثلاً سئوال از رئيس جمهور در كمال آرامش انجام شود و يك امر طبيعي باشد.
 
* وحدت برای این است که اصولی باقی بماند، اگر قرار است اصولی باقی نماند که وحدت دیگر به درد نمی‌خورد.
 
* به بهانه‌های مختلف کنار می‌کشیم. گاهی هم چون می‌خواهیم از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنیم، رهبری و ولایت فقیه و تضعیف نظام را بهانه می‌کنیم.

* قبول نداشتن وظيفه دولت در نظارت بر امور فرهنگي مخالف اسلام است و تاكيد بر آزادي بيان موافق اسلام. اولي استفاده از ابزار نامشروع است و دومي استفاده از ابزار مشروع.

* نظارت بر امور فرهنگي منحصر در كار پليسي نيست، كار پليسي آخرين مرحله و در موارد خاص است. راه‌هاي مختلفي براي دولت وجود دارد، مي‌تواند از ادارات دولتي شروع كند. همين كه مردم بدانند دولت روي اين موضوع حساس است، نيمي از مشكل حل است، اما وقتي ببينند رئيس‌جمهور كشورشان حساسيتي نسبت به اين موضوع ندارد، اوضاع بدتر مي‌شود.

* پیروان خودكفايي در شناخت اسلام ، معتقدند ما خودمان بدون واسطه مي‌فهميم. به همين دليل اعتقاد چنداني به روحانيت و مراجع تقليد ندارند، لذا حرف مراجع براي آن‌ها اهميت چنداني ندارد. آنها برداشت خاصي از ولايت فقيه دارد و گاهي هم از دستورات ولي فقيه تمرد مي كند و در زمينه فهم اسلام ناب احساس نياز به روحانيت نمي كند.

* يكي از انحرافات عدم انتقاد از خود به بهانه تقويت گروه مخالف و یا  فتنه گران است . ما اين حرف‌ها را قبول نداریم. اتفاقاً پیروان اصول بايد خودشان ضعف‌هایشان را برطرف كنند؛  


آزادی بیان

به همان اندازه كه بر آزادي بيان تأكيد مي‌كنيم، بايد با ليبراليسم و رهاسازي فرهنگي و تصور نامحدود بودن آزاديهاي اجتماعي هم مقابله كنيم.
آزادي اقسام مختلفي دارد و همه اين اقسام يك حكم ندارند. ما معتقد به آزادي بيان در حد عالي آن هستیم ولي آزادي‌هاي اجتماعي را نامحدود نمي‌دانیم.  البته هيچ كدام از آنها نامحدود نيست. هر كدام از اين اقسام آزادي، فلسفه خودش را دارد. اينكه مي‌گوييم تفكر و بيان بايد آزاد باشد به خاطر اين است که قوه تفكر يك استعداد خدادادي است و نمي‌توان آن را محدود كرد. آنچه كه بايد محدود باشد تفكر نيست، نفاق و فريب است. در واقع وجود هر استعدادي در انسان منشأ يك حق است. وجود قوه تفكر و انديشه در انسان منشأ حق‌ آزادي فكر و به دنبال آن آزادي بيان است يا مثلاً ميل به جنس مخالف در انسان منشأ حق ازدواج است.
نمي‌توان اين‌ها را محدود كرد. ولي ما در آزادي‌هاي اجتماعي مي‌گویيم كه مصلحت فرد و مصلحت اجتماع نيز در اين آزادي‌ها دخالت دارد. برخلاف غرب كه مرز آزادي‌ اجتماعي را آزادي ديگران مي‌داند و مي‌گويد فرد تا جايي آزاد است كه آزادي او خدشه‌اي به آزادي ديگران وارد نكند، ما مي‌گویيم علاوه بر اين، مصلحت خود فرد و مصلحت جامعه نيز آزادي اجتماعي را محدود مي كند.
البته همان طور كه گفتیم آزادي تفكر و آزادي بيان نيز بدون مرز نيست، مرز آن نفاق و دروغ و نيرنگ و فريب مردم است. معيارها در آزادي بيان و آزادي‌ اجتماعي با هم متفاوت است.
ملاك، ديدگاه يك شخص يا تغيير و تحول در ديدگاه او نيست. ملاك همان اصولي است كه اسلام گفته است.

امر به معروف و نهي از منكر

اسلام گفته امر به معروف و نهي از منكر، آنجا كه نياز به اعمال قدرت است، وظيفه دولت است و نه مردم. دولت اسلامي وظيفه دارد در اين جاها وارد شود. پس کسی نمي‌تواند بگويد من اين نظر را قبول ندارم.همچنين نمي‌تواند بگويد من نگاه ديگري داشتم و حالا نظرم عوض شده است و من قانون را اجرا نمي‌كنم. بحث امر به معروف و نهي از منكر بحث‌ موي جوان‌ها نيست. اين‌ها بحث‌هاي انحرافي است، در واقع مغالطه است، صورت مسئله را عوض كردن و بعد پاسخ دادن است. حتي در امر به معروف و نهي از منكر هم گفته شده كه به شرط اينكه احتمال تأثير دهيد واجب است و در غير اين صورت نه.
گفته شده احتمال تأثير بدهيد و مفسده اي هم بر آن مترتب نباشد.البته بستگي به موضوع امر به معروف و نهي از منكر دارد.بسته به اهميت موضوع، معني اينها هم فرق مي كند.

بد حجابي

دولتها تا كنون به اين مسئله نپرداخته اند، هر چه بوده از طرف مردم يا روحانيت بوده است، اقشاري كه واقعاْ دين دارند. به علاوه، ظاهر و باطن هر دو بايد درست باشد، هيچ كدام را نمي توان به بهانه ديگري رها كرد. درباره ساير منكرات هم زياد سخن گفته مي‌شود، اما محدوديت‌هايي وجود دارد، مثلاً اگر شما الان از مسئولان رده بالاي دولت انتقاد صريح كنيد چاپ نمي‌شود. هر روزنامه‌اي هم بخواهد اين انتقادات را بنويسد توقيف مي‌شود و يا اگر سايتي بخواهد اين حرف‌ها را منتشر كند، برايش دردسر درست مي‌كنند. تا يك‌سال پيش حرف‌ها راحت گفته مي‌شد، اما الان شرايط عوض شده است. در عين حال اين درست نيست كه به دليل متوقف ماندن برخي ارزش‌هاي ديگر، ما بيایيم و جلو اقدامات ديگر را بگيريم.

* به دنبال رأي برخي از مردم بودن با اصول سازگار نیست. ما بايد به اصول پايبند باشيم؛ فارغ از اينكه مردم رأي بدهند يا ندهند. ما بايد حرف خودمان را بزنيم. بايد با مردم صادق باشيم و بگویيم نگاه فرهنگي‌مان چيست.

* ما معتقدیم با گفت‌و‌گو و با مشخص کردن دقیق مبانی و اصول می‌توانیم با هم صحبت کنیم و به نتیجه برسیم تا مبانی مشخص شود، هر کس قبول داشت در این دایره بماند، هر کس قبول نداشت بیرون برود، کلی‌گویی فایده‌ای ندارد. باید بگوییم مبانی ما به صورت ریز و جزئی چیست؟ اینکه بگوییم مبنای ما ولایت فقیه، قانون اساسی، خط امام و … است، کافی نیست. این‌ها الفاظ مشترکی است که هر کسی برای خودش معنایی از آن اراده می‌کند.
* بايد به طور دقيق روشن شود كه التزام به ولایت فقیه یعنی چه؟ مثلا اگر در زمان انتخابات، ما به این نتیجه رسیدیم که نظر ولی فقیه به یک نامزد است، آیا ما مجاز هستیم فرد دیگری را معرفی کنیم یا به او رأی دهیم؟ ما بالاتر از آن می‌گوییم. حتی اگر ایشان به زبان بیاورند، آیا ما مجاز هستیم به سراغ فرد دیگری برویم یا نه؟ ما می‌گوییم مجازیم. اصلاً انتخابات یعنی همین؛ یعنی رقابت.

* طبیعت انتخابات یعنی اینکه آزاد باشد و رقابتیاگر قرار باشد هرجا نظر، مثل نظر من بود با آن همراهی کنم و آنجا که نبود، نظر خودم را عمل نمایم که اساساً فردی ولایت‌پذیر هم نباشد همین گونه رفتار می‌کند. هر جا که نظرش موافق بود رأی می‌دهد هر جا نبود به نظر خود عمل می‌کند.

* نظر رهبری، یک وقت حکم حکومتی است، همه باید بپذیرند. اینجا اگر کسی مخالف باشد جای چون و چرا نيست. ولی جایی که حکمی در کار نیست، ما آزادیم. ما نباید اینجا کاتولیک‌تر از پاپ شویم و به دنبال کشف نظر رهبری برویم.

سیره امیرالمومنین (ع) و دیگر ائمه

اگر امیرالمومنین حکم جهاد می‌داده، طبیعی است که مخالفت با آن، مخالفت با ولی امر بوده و همه باید گردن می‌نهادند. اما در جاهایی که حکم نبوده، مردم مخیر بوده‌اند. کما اینکه ایشان خود خطاب به مردم می‌گویند در خفا و آشکار از من انتقاد كنيد.

* گاهي ما از اين جمله امام (ره) كه حفظ نظام بالاتر از هر چيز ديگر است، سوء برداشت داشته ايم. راه حل، اصلاح دولت است، راه حل تمکین دولت به قانون است. راه حل اقتدار مجلس است. اینکه فرد مسئولی خیلی راحت بیاید بگوید من این قانون را قبول ندارم و اجرا نمی‌کنم، پدیده بسیار زشت و نوظهوری است. این نشانه استبداد است.اگر مجلس درست به وظیفه خودش عمل کند و حتی اگر لازم است از رئیس جمهور سؤال کند به نفع کشور خواهد بود.

* معتقدیم هر آنچه رهبری علنی می‌فرمایند و در رسانه‌ها منتشر می‌شود ملاک عمل ماست ولی اینکه گفته شود احساس می‌شود چنین نظری داشته باشند، قابل قبول نیست.

* معتقدیم مسئولان امنیتی و سیاسی کشور باید طوری عمل می‌کردند که اصلاً نیازی به ورود رهبری به بحران پیدا نمی‌شد. ضعف مدیران بحران باعث شد رهبری احساس نیاز کنند و وارد شوند. این‌ها ضعف‌های ماست. اگر ما خوب عمل کنیم اصلاً نیازی به هزینه کردن از رهبری نیست.

* سه تا کلمه در مملکت داریم که پدر انقلاب را در آورده است! یکی «مصلحت»، یکی «خدمت»، یکی «احساس و انگیزه‌ی درد». برای چی؟ برای اینکه هیچ کدام محتوا ندارند. بیاییم محتوای مصلحت، محتوای خدمت، محتوای تکلیف را در بیاوریم، تا همه احساس تکلیف نکنند؛ همه احساس خدمت نکنند؛ همه هم احساس درد نکنند!

**بخشهایی از صحبتهای یک درد آشنا ...

گرسنگی در کلام اهل بیت علیهماالسلام

1- لذت غذا و گرسنگی
امام هادى عليه السلام: اَلسَّهَرُ اَلَذُّ لِلمَنامِ وَ الجوعُ يَزيدُ فى طيبِ الطَّعامِ؛
شب ‏زنده دارى، خواب را شيرين‏تر و گرسنگى، غذا را لذت بخش‏تر مى‏كند. (تنبيه الخواطر، ص 141، ح 18)

2- غذا فقط هنگام گرسنگی
پيامبر صلى الله عليه و آله: نَحْنُ قَوْمٌ لا نَأكُلُ حَتّى نَجوعَ وَ اِذا اَكَلْنا لا نَشْبَعُ؛
ما قومى هستيم كه تا گرسنه نشويم غذا نمى‏خوريم و تا سير نشده‏ايم دست از غذا مى‏كشيم. (سنن النبى، ص 226)

3- فایده گرسنگی طولانی

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: أفضَلُكُم مَنزِلَةً عندَ اللّه تعالى أطوَلُكُم جُوعا وتَفَكُّرا، وأبغَضُكُم إلَى اللّه تعالى كُلُّ نَؤومٍ وأكُولٍ وشَروبٍ؛
بلند پايه‏ترين شما نزد خداوند متعال كسى است كه مدتهاى طولانى‏ترى گرسنگى بكشد و به تفكّر بپردازد و منفورترين شما نزد خداوند متعال هر آن كسى است، كه پرخواب و پرخور و پرنوش باشد.
(تنبيه الخواطر، ج1، ص 100 - منتخب ميزان الحكمة، ص 448)

4- نتیجه اخروی گرسنگی

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: طوبى لِمَن طَوى وجاعَ، اُولئِكَ الَّذينَ يَشبَعونَ يَومَ القِيامَةِ؛
خوشا به حال آنان كه شكم، تهى مى‏دارند و گرسنگى مى‏كشند. آنان كسانى اند كه در روز قيامت، سير مى‏شوند. (الجعفريّات، ص 165)

5- گرسنگی در دنیا سیری در آخرت

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: إنَّ أهلَ الجوعِ فِي الدُّنيا هُم أهلُ الشِّبَعِ فِي الآخِرَةِ، وإنَّ أبغَضَ النّاسِ إلَى اللّه‏ِ المُتَّخِمونَ المُلَأُ؛
همدمانِ گرسنگى در اين سراى، همدمانِ سيرى در سراى ديگرند و منفورترينِ مردم نزد خداوند، پُرخوران آكنده‏شكم اند. (تنبيه الخواطر، ج 1، ص 102)

6- گرسنگی یاور پاکدامنی

امام على عليه السلام: نِعمَ عَونُ الوَرَعِ التَّجَوُّعُ؛
گرسنگى كشيدن، چه نيكو يارى‏اى براى پاك‏دامنى است! (غرر الحكم، ح 9923)

7- فایده روحی گرسنگی

امام على عليه السلام: نِعمَ العَونُ عَلى أشَرِ النَّفسِ وكَسرِ عادَتِهَا التَّجَوُّعُ؛
گرسنگى كشيدن، چه نيكو يارى‏دهنده‏اى بر سركشىِ نفْس و شكستن عادت آن است.(غرر الحكم، ح 9942)

8- ریشه گرسنگی

امام على عليه السلام: فِي الدّيوانِ المَنسوبِ إلَيهِ: تَجَوَّع فَإِنَّ الجوعَ مِن عَمَلِ التُّقىوإنَّ طويلَ الجوعِ يَوماً سَيُشبَعُ؛
در ديوان منسوب به ايشان: خود را گرسنه بدار كه گرسنگى، از آثار پرهيزگارى است / آن‏كه زمان درازى را گرسنگى كشد، سرانجامْ روزى (روز قيامت) سير خواهد شد. (دانش نامه احاديث پزشكي، ج 2، ح 32)

9- گرسنگی تنگنای شیطان

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: إنَّ الشَّيطانَ لَيَجري مِنِ ابنِ آدَمَ مَجرَى الدَّمِ، فَضَيِّقوا مَجارِيَهُ بِالجوعِ؛
شيطان در درون آدمى‏زاده به سان خون، جريان مى‏يابد. گذرگاه‏هاى او را با گرسنگى، تنگ كنيد. (بحار الأنوار، ج 70، ص 42)

10- نقش گرسنگی در علم آموزی
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: إذا رَأَيتُم أهلَ الجوعِ وَالتَّفَكُّرِ فَاقتَرِبوا مِنهُم ؛ فَإِنَّهُ تَجرِي الحِكمَةُ مَعَهُم؛
چون همدمانِ گرسنگى و تفكّر را ديديد  به آنان نزديك شويد؛ چرا كه حكمت، آنان را همراهى مى‏كند.
(كنز العمّال، ج 9، ص 37، ح 24818)

11- دانش در دل گرسنگی
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: إنَّ اللّه‏َ عز و جل يَقولُ : وَضَعتُ خَمسَةً في خَمسَةٍ وَالنّاسُ يَطلُبونَها في خَمسَةٍ فَلا يَجِدونَها : وَضَعتُ العِلمَ فِي الجوعِ وَالجَهدِ وَالنّاسُ يَطلُبونَهُ بِالشّبعَةِ وَالرّاحَةِ فَلا يَجِدونَهُ؛
خداوند عز و جل مى‏فرمايد : «پنج چيز را در پنج چيز نهادم ؛ امّا مردم، آنها را در پنج چيزِ ديگر مى‏جويند و نمى‏يابند : دانش را در گرسنگى و رنج و تلاش قرار دادم، در حالى كه مردم آن را در سيرى و آسايش مى‏جويند. در نتيجه آن را نمى‏يابند. (عوالي اللآلي، ج 4، ص 61، ح 11)

12- غذا خوردن بدون احساس گرسنگی

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم: كَبُرَ مَقتاً عِندَ اللّه‏ِ الأَكلُ مِن غَيرِ جوعٍ، وَالنّومُ مِن غَيرِ سَهَرٍ؛
خوردن بدون گرسنگى و خوابيدن بدون بيدارى كشيدن [و احساس نياز به خواب]، نزد خداوند، گناهى سهمگين است. (كنز العمّال، ج 16، ص 80، ح 44011)

13- اثر خوردن بدون گرسنگی

رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم : ثَلاثَةٌ يَستَوجِبونَ المَقتَ مِنَ اللّه‏ِ تَعالى : الآكِلُ مِن غَيرِ جوعٍ، وَالنّومُ مِن غَيرِ سَهَرٍ، وَالضِّحكُ مِن غَيرِ عَجَبٍ؛
سه چيز، موجب خشم خداوند متعال است : خوردن بدون احساس گرسنگى، خفتن بدون بيدارى كشيدن [و احساس نياز به خواب]، و خنديدن بدون شگفتى. (كنز العمّال، ج 16، ص 59، ح 43932)

رمضان در سخن شاعران

سعدی: روزه‌داران ماه نو بینند و ما ابروی دوست
سعدی در همه قالب‌های ادبی خود، در حكایت‌ها، غزل‌ها، قصاید و قطعات به مفاهیمی چون روزه و رمضان پرداخته است.شیخ اجل، سعدی، شاعر قرن هفتم هجری، از جمله ادیبانی است در آثارش توجه ویژه‌ای به روزه و روزه‌داری و همچنین بركات ماه مبارك رمضان دارد.او در بسیاری از قالب‌های ادبی خود شامل حكایت‌ها، غزل‌ها، قصاید و قطعات به این مفاهیم می‌پردازد و توجه خواننده را به ذات روزه‌داری و جوهره تقواپیشگی در ماه رمضان جلب می‌كند.در ادامه مطلب نمونه ای از این اشعار را بخوانید...
واین هم نمونه ای از اشعار نو شاعران معاصر
باید امروز قلم برداریم
و به پیشانی شب
بنویسیم : سحر در راه است.
باید از چشمه ی نور
قلم حافظه را پر بکنیم
روی دیوار غروب
یادگاری بنویسیم : طلوعی دیگر

در حضور رمضان
روزه را دریابیم
و دگر غم نخوریم
و قناعت بکنیم :
صبحدم را سحری
و شفق را افطار

باید امروز ز جام گل سرخ
شربت رایحه را سر بکشیم
و تن باغچه را
غسل واجب بدهیم
در شمیم نفس پاک بهار

باید امروز به دوست
جرعه ای عشق
تعارف بکنیم
باید امروز صمیمی باشی

سیدحسن حسینی

ماه مبارک رمضان و روزه گرفتن در آیات قرآن و« حكایت روزه در طفولیت» سعدي شيرازي را در ادامه مطلب بخوانيد...

ادامه نوشته